Những ngày cuối năm, trong khi mọi người đang bận rộn với deadlines, với việc tổng kết hay thu hoạch thành quả một năm thì tôi lại không thể tập trung làm việc, hay nói đúng hơn là không getting things done, không being productive, no result, nothing. Như là sau một năm, hay sau một vài tháng chăm chỉ cần cù, thì đến hẹn lại lên, con người cứ ì ra, giống kiểu lười biếng hay trầm cảm mùa đông vậy.
Thay vào đó, tôi hay la cà quán xá, ngồi im ngắm đất trời chầm chậm chuyển mình và trôi đi trên phố. Ở nhà thì tôi cũng làm những thứ lặt vặt không tên, vứt đi vài thứ không cần thiết, dọn góc này, sửa góc kia, mỗi lúc một xíu. Cuốn Marie Kondo đó xuất hiện cũng đúng lúc, nên mọi thứ trở nên nhẹ nhàng, trơn tru và tự nhiên, như là lẽ ra nó vốn như thế. Nhà cửa không bụp một cái thành thiên đường nhưng dần dần đã lean hơn, ngày qua ngày đã có cảm giác như có thể map ra trong đầu từng món đồ trong nhà, và có thể thì thầm, trân trọng từng món đồ đó.
Cùng lúc đó, thân xác cũng như được gột rửa. Tôi không còn bị chìm ngập trong mớ bòng bong của những thứ không tên cùng với cảm giác chây ì trầm cảm nữa.
Vẫn chẳng làm gì cả. Đến office làm cho xong những việc tối thiểu nhất, đủ để duy trì cái gọi là "công việc", mau mau chóng chóng, để thời gian còn lại tôi vẫn "đi mây về gió" trong thế giới của mình. Thời gian như dừng lại trong tách trà nhiều dư vị, giữa ly cafe thơm chua đắng mỗi thứ chỉ một chút thôi, đủ hòa vào với nhau mà không cái nào lấn át cái nào cả. Không gian như tan vào bầu trời đùng đục như một bức ảnh tầng tầng lớp lớp các sắc xám đan xen mà không sensor máy ảnh nào lưu được. Rồi chúng như đang chuyển li ti từng bước từ màu xanh non của lá cây trên ngọn tới màu xanh đậm của lá cây phía dưới, rồi lại pha thêm tí đỏ ở rìa, lại ánh thêm tí vàng ở giữa. Một góc nhỏ với ba cây thôi mà như có cả vạn sắc xanh ghép lại với nhau mà không một màu vải, màu sơn nào có thể vẽ nổi. Nắng ánh lên một chút phớt trên đầu rồi tan đi để những làn sương lạnh ùa về rất nhanh trong một buổi chiều cuối năm ngồi đọc In Praise of Shadows giữa tiếng nước chảy róc rách.
Không phải là vô ích, hay trầm cảm. Tôi không _làm_ gì cả, nhưng có lẽ đấy là những "shadows" cần thiết để duy trì sự cân bằng trong cuộc sống của tôi. Sẽ chẳng có thành tựu gì đạt được, chẳng có đồng tiền nào được sinh ra và có lẽ cũng chẳng có ý tưởng khoa học đột phát nào được nhen nhúm. Cuộc sống lâu nay vẫn luôn được promote để chạy theo những giá trị như căn nhà, cái xe, địa vị, chức tước, đồng lương, những kỳ nghỉ, hay tiện nghi này nọ. Đó là những thứ trong suốt, bất biến, rõ ràng và rực rỡ kiểu phương Tây như Tanizaki đề cập tới, hay tôi gộp chung vào phần dương của cuộc sống. Nhưng, như là có dương thì phải có âm, cuộc sống và có lẽ là cả xã hội nữa, cũng cần có những thứ đùng đục, mờ ảo, dễ thay đổi khó nắm bắt và chìm trong bóng tối. Những shadows đó là cần thiết, quan trọng và hơn hết, chúng vẫn đẹp và vẫn đáng để đắm chìm, nhất là trong những ngày này, trong tiết trời này, và ở nơi chốn này, phải không nhỉ?
